"สตรีมพังค์" คืออะไร?
สตรีมพังค์ (STEAMPUNK) นั้นรูปแบบหนึ่งของวัฒนธรรม
และเรื่องราวที่แยกย่อยออกมาจากนิยายวิทยาศาสตร์ ,
นิยายประเภทประวัติศาสตร์ทางเลือก ,จินตนิยายนั่นเองครับ
ซึ่งมีความโดดเด่นมากในช่วงปี 1980 ถึง 1990 โดยส่วนมากนั้น
จะปรากฏในรูปแบบของวรรณกรรมซะเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งเรื่องราวของสตรีมพังค์นั้น
จะเกี่ยวกับข้องโลกในยุคที่ "เครื่องจักรไอน้ำ" กำลังพัฒนา
และใช้กันอย่างแพร่หลายในศตวรรษที่ 19 นั่นเอง
โดยมีพื้นฐานมาจากยุควิคเตอร์เรียน (Victoria) ของอังกฤษที่กล่าวได้ว่า
เป็นยุคที่มีความเป็นแฟนตาซีมากยุคหนึ่ง โดยลักษณะงานในสตรีมพังค์นั้น
มักจะเกี่ยวข้องกับสภาพของวัฒนธรรมการแต่งกาย สถาปัตยกรรม
ศิลปะและสิ่งประดิษฐ์ที่ล้ำสมัยกว่าในประวัติศาสตร์จริง
แต่ยังคงมีพื้นฐานและวัฒนธรรมในยุควิคเตอเรียนอยู่ เรียกได้ว่า
เป็นการสร้างสรรค์โดยอาศัยแนวคิดและมุมมองของวัฒนธรรม
การแต่งกาย สถาปัตยกรรม ศิลปะและสิ่งประดิษฐ์ในยุควิคเตอเรียนต่อการออกแบบนั่นเอง
โดยงานเขียนเกี่ยวกับเทคโลยีที่ล้ำสมัยในยุควิคเตอเรียนที่เด่นชัดนั้น
จะพบได้ในงานเขียนของ ผลงานของ เฮชจี เวลล์ (HG Wells) และ จูลล์ เวิร์น (Jules Verne)
แนวคิดของสตรีมพังค์นั้นจะนำเสนอรูปแบบของยุคสมัยที่แตกต่าง
โดยที่อาศัยแนวคิดที่ว่า "จะเกิดอะไรขึ้นหาก... (WHAT IF...)"
เช่น หากไม่มีการคิดค้นเครื่องคำนวณแบบอนาล็อค
ไม่มีการคิดค้นเครื่องคอมพิวเตอร์ดิจิตอล เมื่อไม่มีสิ่งเหล่านี้เกิดขึ้น
การพัฒนาจะเบียงเบนไปสู่ยุคสมัยอีกแบบหนึ่งที่พวกเราไม่รู้จัก
ซึ่งคือยุคสมัยที่ผู้คนยังคงมีสิ่งอำนวยความสะดวกเช่นเดียวกัน
แต่สิ่งอำนวยความสะดวกทั้งหมดนั้นอ้างอิงจากการทำงานโดยอาศัย
หลักการของเครื่องจักรไอน้ำ (ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับระบบไฟฟ้าไม่มากนัก) เป็นต้น
สตรีมพังค์ นั้นมักจะมีความเกี่ยวข้องกับ ไซเบอร์พังค์
(Cyberpunk - ว่าด้วยเรื่องราวของโลกในยุคที่มีเทคโนโลยีที่ล้ำสมัย
แต่ทว่ามีสภาพแวดล้อมที่ทรุดโทรมเต็มไปด้วยมลพิษหรือมีความเสื่อมโทรมทางสังคม
โดยอาจจะเห็นได้ชัดจากภาพยนตร์เรื่่อง Blade Runner เป็นต้น)
แต่โดยรวมเเล้วนั้นสตรีมพังค์จะมีแนวทางของตัวอย่างอย่างเด่นชัด
โดยเทคโนโลยีของสตรีมพังค์นั้นจะมีความแตกต่างกับยุคสมัยก็จริงแต่ก็ยังอ้างอิงถึง
แนวคิดหลักจากยุควิคเตอเรียนอยู่ ต่างจากนิยายประเภท"ไดสโทเพียน"
(Dystopian - ว่าด้วยเรื่องราวของโลกอนาคตที่ล้ำสมัยแต่ผู้คนอยู่กันด้วย
ความกดขี่และมีสภาพสังคมที่เสื่อมโทรม) ซึ่งเป็นแขนงหนึ่งของไซเบอร์พังค์
ที่อ้างอิงเทคโนโลยีในแนวทางที่กว้างขวางมากกว่า
ไม่อิงสภาพของวัฒนธรรมในยุคใดยุคหนึ่งมากำหนดตายตัวเหมือนดั่งเช่นสตรีมพังค์